Οι βίδες, οι διαφημιστές και οι....απών ! ! !

Ιόνιος Ακαδημία.

Το πρώτο ελληνικό Πανεπιστήμιο στην Κέρκυρα,

Γράφει ο Διονύσης Ε. Κονταρίνης

Μέσα από την ιστορία χιλάδων χρόνων που κουβαλούν πάνω τους τα Ελληνικά Γράμματα, η προσφορά των Ιονίων Νήσων με την “Επτανησιακή Σχολή” είναι μεγάλη και δίκαιη. Η προσφορά αυτή κατέχει μια ξεχωριστή θέση στην Αναγέννηση του ελληνικού κράτους.

Από την προϊστορική εποχή, μπορεί να πει κανείς, τα Επτάνησα πρωταγωνίστησαν στην διαμόρφωση της ελληνικής ιστορίας. Αλλωστε αποτελεί ιστορική απόδειξη ότι τα Επτάνησα είναι αυτά που έδωσαν στον Όμηρο το υλικό για να περιγράψει τα ήθη και έθιμα των αρχαίων χρόνων και να μας δώσει το αθάνατο έπος της Οδύσσειας.

Τα Επτάνησα είναι γεγονός ότι δεν γνώρισαν, “ποτέ την σκληράν μάστιγα εχθρών τυρράνων” όπως γράφει και ο Ζακύνθιος ποιητής Ανδρέας Κάλβος. Η κατά κάποιον τρόπο φιλική κατοχή σε σχέση με την ολοκληρωτική τυρρανία προσέφερε τουλάχιστον μια ελευθερία σκέψεως και ανάπτυξης πνευματικής δημιουργίας. Άλλωστε από διάφορες πηγές γίνεται γνωστό ότι κατά τη διάρκεια της κατάληψης των Επτανήσων από τους Ενετούς ιδρύονται εκεί ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια τα οποία, με το κύλισμα του χρόνου αυξάνονται. Αργότερα θα ιδρυθούν και δημόσια εκπαιδευτήρια.

Στα ιδρύματα αυτά φοιτούν οι νεαροί Επτανήσιοι και πολλοί από αυτούς συνεχίζουν τις σπουδές τους σε Πανεπιστήμια της Ιταλίας. Έτσι κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας τα Επτάνησα θα δώσουν ένα πλήθος από λόγιους και επιστήμονες. Οι περισσότεροι από αυτούς επιστρέφοντας στα νησιά τους ιδρύουν Εκπαιδευτικά Ιδρύματα με βάση το πρώτυπο αυτών που είχαν γνωρίσει στην Ευρώπη.

Με την αλλαγή της κατοχής από τους Γάλλους και τους Ρώσους στα Επτάνησα δίνεται μια νέα ώθηση στα γράμματα. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να ιδρυθεί στην Κέρκυρα η Ιόνιος Ακαδημία, το πρώτο ελληνικό πανεπιστήμιο.

Η ίδρυση της Ιονίου Ακαδημίας, ένα όραμα του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, είναι αποτέλεσμα της μεγάλης φιλικής του σχέσης με τον πλούσιο Άγγλο λόρδο Φρειδερίκο Γκύλφορντ. Οι δυο άνδρες συναντήθηκαν το 1824 στο Συνέδριο της Βιέννης, που έγινε μετά την έκπτωση του Μεγάλου Ναπολέοντος με σκοπό την αποκατάσταση του ευρωπαϊκού χώρου. Εκεί ο Γκύλφορντ δέχεται την πρόταση – παράκληση του Καποδίστρια για την ίδρυση Επτανησιακού πανεπιστημίου στην Κέρκυρα.

Ο Φρειδερίκος Γκύλφορντ είχε επισκεφτεί για πρώτη φορά το 1791 τα Επτάνησα και την υπόλοιπη Ελλάδα. Η αγάπη του για την χώρα και ο θαυμασμός του για την πνευματική της παράδοση του ενέπνευσε την ιδέα της ίδρυσης ενός ανωτάτου εκπαιδευτικού Ιδρύματος.Την σκέψη του αυτή εμπιστεύθηκε στον φίλο του Ιωάννη Καποδίστρια και στην συνάντησή του στο Συνέδριο της Βιέννης η πρόταση αυτή άρχισε να υλοποιείται.

Στις 12 Μαϊου του 1824 με απόφαση της Επτανησιακής Γερουσίας ρυθμίζεται ο κανονισμός για την λειτουργία της Ακαδημίας και την 20η Μαϊου του 1824 παρ΄όλες τις αντιδράσεις του Αρμοστή Τόμας Μαίτλαντ, γίνονται τα εγκάινειά της. Τα έξοδα της Ακαδημίας είχε αναλάβει ο λόρδος Γκύλφορντ τα οποία και πλήρωνε μέχρι τον θάνατό του

Η πρώτη ανακοίνωση των ιδρυτών της Ακαδημίας ήταν ότι....”η νέα ελληνική γλώσσα ήθελε είσθαι το μόνο μέσον δια την παράδοσιν των μαθημάτων εις την Ακαδημίαν.”

Με την έναρξη της λειτουργίας της Ακαδημίας όλες οι καθηγητικές θέσεις έχουν πληρωθεί από Έλληνες καθηγητές. Δίδαξαν εκεί, ο Ανδρέας Κάλβος, ο Νεόφυτος Βάμβας, ο Κωνσταντίνος Τυπάλδος, ο Σπύρος Μουστοξύδης, ο Πέτρος Βραϊλας και πολλοί άλλοι. Κύρια μαθήματα που εδιδάσκοντο ήταν η ελληνική και λατινική φιλολογία, φιλοσοφία, ρητορική, μαθηματικά και βοτανική. Η ενδυμασία τόσο των καθηγητών όσο και των μαθητών ήταν λευκός χιτώνας, χλαμύδα και κόκκινα πέδιλα.

Η Ιόνιος Ακαδημία έζησε για σαράντα ολόκληρα χρόνια, μέχρι το 1864 όπου η Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα εσήμανε το τέλος της λειτουργίας της.

Πριν από τον δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο ορισμένα σχολεία της Κέρκυρας εφιλοξενούντο στις αίθουσες της Ακαδημίας ελείψει σχολικών κτιρίων. Είχα την τύχη να είμαι μαθητής σε ένα από αυτά τα σχολεία και για δυο χρόνια να φοιτώ στις αίθουσες του ιστορικού αυτού ιδρύματος.

Τον Σεπτέμβρη του 1943, μετά την Συνθηκολόγηση της Ιταλίας, 14η του μηνός ακριβώς και ημέρα της γιορτής του Τιμίου Σταυρού, οι Γερμανοί βομβαρδίζουν την Κέρκυρα με εμπρηστικές βόμβες. Όλη η Χώρα τυλίγεται στις φλόγες. Ένα από τα πολλά μνημεία που καταστράφηκαν τότε ήταν και το μέγαρο της Ιονίου Ακαδημίας μέσα στο οποίο εφιλοξενούντο χιλιάδες σπάνια και πολύτιμα βιβλία και άλλα έγγραφα και πινακες. Η καταστροφή έχει παραμείνει ανυπολόγιστη. Μετά τον πόλεμο η Ελληνική Πολιτεία το επισκεύασε, το αναστήλωσε και σήμερα φαντάζει μεγαλόπρεπο. Είχα την χαρά σε μια πρόσφατη επίσκεψή μου στην Ελλάδα και στην Κέρκυρα να θαυμάσω για μιαν ακόμη φορά την μεγαλοπρέπειά του και να νοιώσω την ιστορία του.